کاوش موضوع جنسیت
صفحه اصلی
جنسیت
جنسیت یا ژادینگی به مجموعه وسیعی از انتظارات و هنجارهای مشترک اشاره میکند که به رفتار مردان و زنان، دختران و پسران مربوط میشود و طیفی از ویژگیها و تمایزهای بین مردانگی و زنانگی را دربر میگیرد. بسته به بستر، این ویژگیها میتوانند شامل ژاد (مانند وضعیت مرد، زن یا بیناجنس بودن)، ساختار اجتماعی مبتنی بر جنسیت (مانند نقش جنسیتی) یا هویت جنسیتی باشد. در بیشتر فرهنگها جنسیت به دو گروه کلی تقسیم میشود: پسر/مرد و دختر/زن. افرادی که خارج از این دو گروه باشند، خارج از جنسیت بهشمار میآیند. بعضی از جوامع علاوه بر مرد و زن جنسیتهای دیگری را نیز به رسمیت میشناسند، مانند هجرا در جنوب آسیا. این افراد معمولاً به عنوان جنس سوم (و جنس چهارم و غیره) شناخته میشوند.
جان مانی، سکسشناس، تمایز واژگانی بین ژاد و جنسیت به عنوان یک نقش را در سال ۱۹۵۵ تعریف کرد. پیش از کار او، واژه جنسیت تنها برای جنس دستوری در زبانشناسی به کار میرفت. با این حال معنای جدید این واژه تا دهه ۱۹۷۰ استفاده نمیشد، در این زمان جنبش فمینیسم تمایز بین ژاد و جنسیت (ساختار اجتماعی) را پذیرفت. امروزه این تمایز در برخی حوزهها، به ویژه علوم اجتماعی و اسنادی که توسط سازمان جهانی بهداشت نوشته شدهاند، رعایت میشود.
کاربرد واژهٔ جنسیت در سایر حوزهها از جمله برخی از حوزههای علوم اجتماعی، شامل مفهوم جنس (زیستشناسی) نیز میشود یا جایگزین آن میشود. به عنوان مثال، در تحقیقات جانوری از واژهٔ جنسیت معمولاً برای اشاره به جنس (زیستشناسی) جانوران استفاده میشود. این تغییر در معنای جنسیت را میتوان در دهه ۱۹۸۰ ردیابی کرد. در سال ۱۹۹۳، سازمان غذا و دارو (آمریکا)(FDA) شروع به استفاده از واژهٔ جنسیت به جای جنس کرد. بعد در سال ۲۰۱۱، FDA موضع خود را عوض کرد و از واژهٔ جنس (زیستشناسی) به عنوان طبقهبندی زیستی و از واژهٔ جنسیت در یکی از این دو مفهوم استفاده کرد: «چه گونه یک نفر خودش را به عنوان مرد یا زن معرفی میکند» یا این که «چه گونه یک نفر براساس بروز جنسیتیاش از نهادهای اجتماعی بازخورد میگیرد».
علوم اجتماعی شاخهای دارد که به مطالعات جنسیت اختصاص دارد. علوم دیگری مانند سکسشناسی و علوم اعصاب نیز به این موضوع میپردازند. علوم اجتماعی گاهی به جنسیت به عنوان یک ساختار اجتماعی میپردازد، و مطالعات جنسیت هم چنین از این دیدگاه به موضوع میپردازد، در حالی که پژوهشهای علوم طبیعی بررسی میکند که آیا جنس (زیستشناسی) در مردان و زنان بر رشد جنسیت در انسان تأثیر دارد. این هر دو مطالعه بحث در مورد میزان اثرگذاری اختلافهای زیستی در شکلگیری هویت جنسیتی را میسازند. در برخی از متون انگلیسی جنس (زیستشناسی)، جنسیت روان شناختی و جنسیت اجتماعی یک سهگانه را میسازند. این چارچوب برای اولین بار در سال ۱۹۷۸ در یک مقاله فمینیستی پیرامون تراجنسیگرایی شکل گرفت.... بیشتر در ویکی پدیا